AMSTERDAM - Eye Filmmuseum presenteert een solotentoonstelling van de Griekse kunstenaar en filmmaker Janis Rafa. Haar films en video-installaties richten zich op de relatie tussen mensen en andere wezens. De woordeloze aanwezigheid van honden, paarden, koeien en andere dieren vormt de drijvende kracht achter Rafa's werk. Tijdens de tentoonstelling zijn verschillende nieuwe werken voor het eerst te zien, waaronder de korte film Landscape Depressions (2023) en een splinternieuwe installatie met meerdere schermen.
Janis Rafa – Feed me. Cheat me. Eat me., 14 oktober 2023 – 7 januari 2024 in Eye Filmmuseum, IJpromenade 1, Amsterdam, eyefilm.nl/janisrafa
Janis Rafa's werk vormt een woordeloze ode aan zwerfhonden, aangereden wild, dieren in de bio-industrie en andere slachtoffers van de laatkapitalistische maatschappij. In haar verhalen vermengt ze fictie met de alledaagse werkelijkheid, waarbij ze de nadruk legt op machtsstructuren, overheersing en controle. De locaties die ze kiest zijn stedelijke rafelranden, verlaten gebouwen en in verval rakend boerenland. Tussen de ruïnes van deze wereld verkent Rafa thema's als affectie voor het niet-menselijke lichaam, relaties tussen diersoorten en de omgang met verlies.
Janis Rafa's beeldtaal is filmisch en verleidelijk. Toch heeft haar werk iets verontrustends: het dwingt de kijker na te denken over de relatie van mensen met de wereld om hen heen – een prangende kwestie in onze tijd. Haar meest recente werken richten zich op de spanning tussen de zorg voor en uitbuiting van dieren en landschappen. De titel van de tentoonstelling – Janis Rafa – Feed me. Cheat me. Eat me. – vangt de grillige houding van mensen ten opzichte van de natuur. Ook verwijst het naar het onderliggende gevoel van melancholie dat steeds terugkomt in haar werk.
Sculpturen en neon-installaties
Bewegend beeld staat centraal in de tentoonstelling. Daarnaast creëert Rafa speciaal voor Eye sculpturen en (neon)installaties, die verwijzen naar fysiek contact en sensualiteit. Hiertoe gebruikt ze naast stalen, industriële structuren die zijn ontworpen om boerderijdieren in bedwang te houden, ook poëtische, dubbelzinnige woordspelingen.
Programma
Janis Rafa – Feed me. Cheat me. Eat me. gaat gepaard met een omvangrijk programma. Tijdens drie specials gaat Rafa in gesprek met onder meer Filipa Ramos (onafhankelijke curator), Lisanne Wepler (curator 17e-eeuwse Nederlandse schilderkunst, Rijksmuseum), Maarten Reesink (Dier-Mens Studies, UvA) en Marian Cousijn (co-curator van de tentoonstelling). Ook selecteerde ze een aantal films die haar inspireerden voor vertoning in de zalen van Eye, zoals werk van Andrea Arnold, Giorgos Panousopoulos en Béla Tarr.
Biografie
Janis Rafa (1984, Griekenland) studeerde aan de Rijksakademie van beeldende kunsten in Amsterdam. Ze exposeerde tijdens de 59e Biënnale van Venetië, in Centraal Museum (2018) in Utrecht en bij opbo studio in Athene (2023). Haar werk bevindt zich in de collecties van onder andere Eye Filmmuseum, Stedelijk Museum Amsterdam, Centraal Museum en Fondazione In Between Art Film. Voor 2024 staat een solotentoonstelling in EMST Athene gepland.
Rafa en Eye werkten eerder samen. In 2015 was haar werk onderdeel van de expositie Close-Up – A New Generation of Film and Video Artists in the Netherlands. In 2020 werd haar korte film Waiting for the Time to Pass opgenomen in de gelijknamige online tentoonstelling. En in 2020 draaide Rafa's speelfilmdebuut Kala azar in de filmzalen van Eye, nadat het de KNF-prijs op IFFR won en werd geselecteerd voor New Directors/New Films in het MoMA, New York.