AMSTERDAM - De KNAW heeft op dinsdag 12 juni bekendgemaakt welke vwo-werkstukken dit jaar de KNAW Onderwijsprijs krijgen. De winnende werkstukken gingen over de invloed van Trump en Poetin op het nieuws, over de achterblijvende schoolprestaties van jongens, over een akoestische versterker voor een iPhone en over verlichting voor racefietsen. De feestelijke uitreiking was in de Rode Hoed in Amsterdam.

Eerste prijs profiel Cultuur & Maatschappij: Making or Breaking the News?

Door Sara Haverkamp, Scala College, Alphen aan de Rijn


Sara Haverkamp onderzocht hoe de presidenten Poetin en Trump omgaan met de media. Ze vroeg zich af of journalisten in Rusland en de Verenigde Staten hun werk nog wel kunnen doen. Sara deed niet alleen literatuuronderzoek, maar sprak ook met experts. Zo interviewde ze een Britse Ruslandcorrespondent en sprak ze met een Amerikaanse hoogleraar politicologie die gespecialiseerd is in Rusland. Sara stapte daarbij in de actualiteit zonder zich erdoor te laten meeslepen. Volgens de jury laat Sara daarmee zien dat ze over een academische mindset beschikt.

Eerste prijs profiel Economie & Maatschappij: The Boy Problem

Door Lucia Otten, St. Ignatiusgymnasium, Amsterdam

Lucia Otten onderzocht het verschijnsel dat sinds de jaren negentig jongens steeds vaker ondervertegenwoordigd zijn op hogere schoolniveaus. Ze benoemde oorzaken, beschreef mogelijke oplossingen en interviewde experts. Daarbij bedacht Lucia een speciaal lesprogramma voor jongens en meisjes en testte dat in twee vierde klassen economie. De aangepaste lesprogramma's leiden helaas niet tot de oplossing. Volgens de jury schreef Lucia het werkstuk met vaart en met gevoel voor de wetenschappelijke praktijk. Het onderzoek is goed gedocumenteerd, wetenschappelijk van opzet en uitvoering en zeer goed leesbaar.

Eerste prijs profiel Natuur & Gezondheid: Akoestische versterker voor een iPhone

Door Lot Hartevelt en Isis Verhaag, Lyceum Sancta Maria, Haarlem

Lot Hartevelt en Isis Verhaag vroegen zich af hoe ze de beste akoestische versterker voor hun iPhone konden bouwen. Hij moest hard én zuiver geluid voortbrengen. Ze bestudeerden verschillende versterkers en gingen op bezoek bij een fabrikant van een bestaande versterker. Daarna maakten ze met een 3D-printer hun eigen versterker inclusief opzetstukje voor een iPhone 6. De versterker van Lot en Isis blijkt beter dan bestaande versterkers. Hun hoorn versterkt het geluid van 65 decibel naar 80 decibel. Het werkstuk is didactisch uitstekend geschreven met een heldere vraagstelling. Het is een originele combinatie van literatuuronderzoek, experimenten, interviews met bedrijven en ondernemers en technologieontwikkeling.

Eerste prijs profiel Natuur & Techniek: De ontwikkeling van een geïntegreerde knipperlichtinstallatie voor racefietsen

Door Stijn Nowee en Wouter Witteman, Van Maerlantlyceum, Eindhoven

Stijn Nowee en Wouter Witteman wilden verlichting maken voor een racefiets zodat wielrenners veiliger deelnemen aan het verkeer. Wouter is zelf een fervent racefietser. Hij voelt zich bij het afslaan onveilig, omdat hij zijn hand dan van het stuur moet halen. Stijn en Wouter deden eerst marktonderzoek. Daarna maakten ze een ontwerp. Vervolgens hebben ze hun ontwerp ook echt gebouwd en getest. Stijn en Wouter hebben iets ontwikkeld dat beter is dan wat er te koop is. De lampjes zijn geïntegreerd in het stuur. Ze dienen ook als remlichten en waarschuwingslichten. Met vier tikjes op het stuur kun je de batterij controleren. En die batterij is via een usb-kabeltje op te laden.

De overige winnaars:

Cultuur & Maatschappij

2e prijs: Het laatste beeld

​Mila Haak, Het Goese Lyceum, Goes

3e prijs: Romijn

Lotte Peters, Zaanlands Lyceum, Zaandam​

Economie & Maatschappij

2e prijs: Circular Cell. Maatschappelijke barrières van de circulaire economie

Ajuna Soerjadi en Joske Wein, Stedelijk Gymnasium Nijmegen, Nijmegen

3e prijs: Politiek begint thuis aan tafel

Noa Schaafsma, Marit Marinus en Claudia Dijkstra, Willem Lodewijk Gymnasium, Groningen


Natuur & Gezondheid

2e prijs: Alternatieve sportprothese

Rens Hoogendorp en Lorens Niehof, Christiaan Huygens College, Eindhoven

3e prijs: Exodus van de scholekster

Hinke Lise Hoekstra en Pieter Zijlstra, CSG Bogerman, Sneek


Natuur & Techniek

2e prijs: Van krabbels naar getallen

Wouter van Dijk en Joris Veldhuizen, Strabrecht College, Geldrop

3e prijs: Algemene Longboard Wetenschappen

Jelle Feitsma en Sam Voncken, Porta Mosana College, Maastricht

Een jury van topwetenschappers beoordeelde dit jaar 337 profielwerkstukken van 155 scholen. De winnende leerlingen ontvangen een studiebeurs voor hun eerste collegejaar. De eerste prijs is 2.000 euro, de tweede prijs 1.500 euro, de derde prijs 1.000 euro. Verder krijgen de docenten die de prijswinnaars hebben begeleid een onderwijsgerelateerd prijzenpakket. De scholen van de winnende leerlingen ontvangen een officiële plaquette.