HAARLEM - Het Frans Hals Museum en het Amsterdam Museum zijn trots en opgetogen te melden dat hun unieke meerjarige samenwerkingstraject Gezichten van Noord-Holland steun krijgt van het Rijk. Een vierjarige projectsubsidie biedt de mogelijkheid om vanaf 2021 expertise te bundelen en samen te werken met kunstenaars en bewoners uit Noord-Holland. In het samenwerkingsproject Gezichten van Noord-Holland worden historische portretten gekoppeld aan hedendaagse ‘selfies’ en worden nieuwe (groeps)portretten gerealiseerd in een spannende connectie met historische portretten uit hun vaste collecties. Op deze manier willen de musea het heden en het verleden actief met elkaar verbinden en een nieuwe lagen aan de geschiedenis van de regio toevoegen. Gezichten van Noord-Holland zal bestaan uit lokale projecten en onder andere resulteren in een duo-tentoonstelling in beide musea in 2024.

De samenwerking werd door de provincie Noord-Holland genomineerd voor de nieuwe regeling van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) die per provincie één museale instelling of project vier jaar ondersteunt met €250.000 per jaar. Vandaag werd bekend gemaakt dat, na een positieve beoordeling door de Raad voor Cultuur, deze zogenaamde ‘BIS-subsidie’ officieel gehonoreerd is. De subsidie van het Rjjk kan niet worden geïnvesteerd in de reguliere exploitatie van de musea maar wordt toegekend voor een uniek traject waarin de collecties op een andersoortige manier worden geactiveerd en ontsloten.

Oude en nieuwe groepsportretten
Een belangrijk deel van de collecties van beide musea bestaat uit 17e eeuwse (groeps)portretten. Die historische portretten vertellen slechts een gedeeltelijke geschiedenis. Doorgaans de geschiedenis van degenen die welgesteld en invloedrijk waren. Portretten werden immers gebruikt om macht, belangrijkheid, deugd, schoonheid, smaak, geleerdheid of rijkdom van een bepaalde klasse te illustreren. Die eenzijdige geschiedenis gaan het Amsterdam Museum en het Frans Hals Museum in het samenwerkingsprogramma Gezichten van Noord-Holland aanvullen met de verhalen en portretten van de huidige inwoners van Amsterdam, Haarlem en andere gemeenten in Noord-Holland. Hiermee voegen de musea een nieuwe laag aan de eeuwenoude geschiedenis toe. Een laag die wordt gekenmerkt door een brede representatie van sociale klassen, leeftijden, genders en culturele achtergronden en ontstaat vanuit een dialoog met de deelnemers.


Vierjarig samenwerkingsprogramma
Het Amsterdam Museum en het Frans Hals Museum betrekken de komende vier jaar verschillende gemeenschappen bij het programma Gezichten van Noord-Holland en zoeken samenwerking met diverse andere Noord-Hollandse musea, buurthuizen, zorginstellingen en scholen -instellingen die zich kunnen aanmelden als samenwerkingspartner. De musea nodigen de samenwerkingspartners uit zelf actief op zoek te gaan naar gemeenschappen die niet altijd onmiddellijk en dominant zichtbaar zijn in de musea. Daarbij gaan kunstenaars in co-creatie met deelnemers kijken naar de groepsportretten die traditiegetrouw relevant zijn voor de geschiedenis van de betreffende plaats. De kunstenaars en deelnemers reflecteren hierop en maken een nieuw (groeps)portret. Middels het aanbieden van een gratis online cursus portretfotografie en een mobiel fotohokje, waarin mensen (groeps)foto’s kunnen maken proberen de musea zo veel mogelijk mensen in de hele provincie te bereiken en de drempel te verlagen om mee te doen. Ook wordt een conferentie georganiseerd waarin kennis gedeeld wordt met collega’s uit de museale sector.

Een transhistorische duotentoonstelling
Het programma wordt in 2024 afgerond met een transhistorische dubbeltentoonstelling in het Amsterdam Museum en het Frans Hals Museum. In dit tweeluik worden historische schilderijen getoond in dialoog met de nieuwe portretten die sinds 2021 door de deelnemende gemeenschappen en artists in residence zijn geproduceerd. Schutters- en regentenstukken van onder andere Govert Flinck en Frans Hals, nieuwe groepselfies uit diverse Noord-Hollandse steden en intieme portretten van onder meer Johannes Verspronck en de bijdragen van de artists in residence, gaan er een levendig gesprek met elkaar aan.

Doel
Sinds 2016 legt het kunstmuseum Frans Hals Museum actieve dwarsverbanden tussen traditie en toekomst, verleden (17e eeuw) en heden, tussen oude, moderne en hedendaagse kunst. Dit ‘transhistorisch cureren’ krijgt vorm in tentoonstellingen en collectieopstellingen. Het Amsterdam Museum werkt op grote schaal samen met individuen en communities
uit de verschillende stadsdelen. Vanuit participatie
 en co-creatie – het gezamenlijk ontwikkelen van projecten, waarbij deelnemers nadrukkelijk mede-eigenaar worden gemaakt – nodigt het Amsterdam Museum bewoners en bezoekers uit om onderdeel te worden van de verhalen, het erfgoed en de identiteiten van de stad Amsterdam. Ann Demeester (Frans Hals Museum): ‘’Onze musea leren in Gezichten van Noord-Holland van elkaars ervaringen en ontdekken samen met verschillende gemeenschappen hoe groepsportrettengeïnspireerd door historische portretten tot nieuwe betekenis en onderlinge relaties kunnen leiden. Het museum hoopt hiermee haar cirkel van betrokkenheid uit te breiden en nieuwe stemmen aan bod te laten komen en gezichten te laten zien .’’ Margriet Schavemaker (Amsterdam Museum) vult aan: ‘’De nieuwe portretten van al die verschillende bewoners uit de provincie zijn een geweldige aanvulling op de eeuwenoude collecties van onze musea en zorgen ervoor dat er een veel inclusiever beeld van deze tijd bewaard zal blijven voor de toekomst dan in het verleden het geval was.”

Demeester: ''Het Frans Hals Museum is verheugd dat het Ministerie van OCW het vertrouwen uitspreekt in dit plan en daarmee het nationale en internationale belang van het Frans Hals Museum onderschrijft en ondersteunt. Het Frans Hals Museum is reeds geruime tijd met gemeente Haarlem in overleg om tot een structureel gezonde exploitatie te komen. Onafhankelijk onderzoek heeft uitgewezen dat het museum alle mogelijkheden tot het verhogen van de eigen inkomsten maximaal heeft benut en dat een verhoging van de gemeentelijke subsidie onvermijdelijk is. Het Frans Hals Museum heeft er vertrouwen in dat hierover op korte termijn duidelijkheid komt en dat zowel gemeente als Rijk het rans Hals Museum in staat zullen stellen dit bijzondere samenwerkingsproject tot uitvoering te brengen."