AMSTERDAM - De stichting Nederlands Comité voor de Rechten van de Mens (NCRM) opent 15 februari a.s. in de Zuiderkerk in Amsterdam-centrum een driedaagse tentoonstelling onder de titel “Psychiatrie, een industrie des doods”. Dit is een rondreizende tentoonstelling over de geschiedenis van de psychiatrie, georganiseerd door de Citizens Commission on Human Rights, waaraan stichting NCRM is gelieerd.

De tentoonstelling Psychiatrie, een industrie des doods geeft de geschiedenis weer van de main stream psychiatrie. Via beeldschermen en statische displays komen de wreedheden in verleden en heden aan bod, zoals de marteling van patiënten in vroeger eeuwen, de eugenetica en de rol die de Duitse psychiatrie speelde bij de holocaust, psychochirurgie, de uitvinding en toepassing van de elektroshock. En het psychiatrisch handboek DSM waarvan de lijst van daarin genoemde aandoeningen een pseudowetenschappelijke waarheid is geworden. Ook het tijdperk van de psychiatrische medicijnen wordt toegelicht en de invloed van de farmaceutische industrie, met alle negatieve gevolgen van dien.

De Citizens Commission on Human Rights (CCHR) is gestart in 1969. Het was de tijd van de elektroshock en van de lobotomie; een groot aantal mensen raakte daardoor voor het leven verminkt. Psychiatrie bevestigde daarmee haar slechte naam; de kritische film One Flew Over the Cuckoo’s Nest van 1975 sloeg internationaal enorm aan en had decennia lang een remmend effect op de toepassing van elektroshock. De jaren zestig en zeventig waren de jaren waarin de antipsychiatrie zich ontwikkelde, als reactie op misstanden in de psychiatrie, met voorvechters als Jan Foudraine (NL), Ronald Laing (Schotland) en Thomas Szasz (VS). In 1969 vonden leden van de Scientology organisatie en de kritische psychiater en auteur Thomas Szasz elkaar, waaruit de CCHR voortkwam, met als mission statement: CCHR onderzoekt schending van de mensenrechten door de psychiatrie en maakt ze openbaar, zodat bevoegde instanties actie kunnen ondernemen. De raad van advies van CCHR omvat deskundigen van diverse disciplines, zoals artsen, psychologen, juristen. De laatste decennia richt CCHR zich vooral op psychiatrische medicatie, de bijwerkingen daarvan, de marketingactiviteiten van de farmaceutische industrie, de invloed daarvan op het denken over psychische stoornissen inclusief het psychiatrisch handboek DSM, en daarnaast elektroshock en gedwongen opname en -behandeling.

De aanleiding van deze reizende tentoonstelling om Amsterdam aan te doen is het psychiatrisch congres European Congress of Neurology and Neuropsychiatry dat midden februari plaats vindt in de buurt van Schiphol. Het thema van dat congres is Brain and Mental Health: Navigating the Future of Neurology and Psychiatry.
Vrijwilligers van stichting NCRM benadrukken het belang van sommige neurotechnologische technieken om mensen met beschadigde zenuwen te helpen. Maar de geschiedenis laat zien dat de main stream psychiatrie een sterke neiging heeft om de oplossing van psychische problemen te zoeken in een foute richting: namelijk in de hersenen van het individu. Als gevolg daarvan nam de laatste decennia het gebruik van psychofarmaca sterk toe, terwijl aan de onderliggende oorzaken van problemen onvoldoende werd gewerkt. Als typisch voorbeeld hiervan noemt de stichting de toename van de ADHD-diagnose bij kinderen en de medicinale behandeling met de harddrug Ritalin. Een verviervoudiging van het gebruik daarvan trad op na de ingebruikname van een behandelingsrichtlijn in 2005 waarin vele tientallen verwijzingen staan naar top-psychiaters die nauwe banden hadden (en hebben) met de farmaceutische industrie.

In een open brief aan het organiserend comité van het psychiatrisch congres verwijst de tentoonstellings-organisator o.a. naar kritiek van experts op de toepassing van elektroshock en de gevaren van deep brain stimulation (waarbij elektrisch stroom door de hersenen wordt gestuurd via in de hersenen aangebrachte bedrading).

De psychiatrie-kritische tentoonstelling wordt ingericht in de Zuiderkerk, Zuiderkerkhof 72, in Amsterdam-centrum. De tentoonstelling opent zaterdag 15 februari om 13 uur en is dagelijks toegankelijk tussen 10 en 18 uur, tot en met maandag 17 februari.

Weblinks:
Nederlands Comité voor de Rechten van de Mens https://www.ncrm.nl/
Citizens Commission on Human Rights https://www.cchr.org/