AMSTERDAM/NAARDEN - De zaak is nooit opgelost, dus bijna tachtig jaar na dato is het nog steeds volstrekt onduidelijk wat er met de 18-jarige Johanna de Nigtere uit Amsterdam is gebeurd. Half november 1939 stapte ze op haar fiets op weg naar een sollicitatiegesprek en dat is het laatste dat van haar bekend is.

Het is zaterdag 18 november 1939. Johanna de Nigtere, winkelmedewerker van de Bijenkorf, zegt haar moeder gedag in de Kalverstraat in Amsterdam. Zij gaat solliciteren bij een confectieatelier aan de Singel. Haar moeder zwaait haar uit: "Dag, tot vanavond!". Zij weet niet dat het de laatste keer is dat zij haar dochter zal zien.

Een paar dagen later, als Johanna nog steeds niet thuis is en de politie inmiddels is gealarmeerd, blijkt dat het confectieatelier helemaal niet bestaat. Twee andere meisjes reageerden net als Johanna op een advertentie waarin om personeel werd gevraagd, maar zij zagen allebei dat er geen atelier op het opgegeven adres zat. De eerste fietste door, de tweede belde nog even aan, maar keerde ook huiswaarts toen er niemand opendeed. Waarom Johanna niet meer thuis kwam, laat zich slechts raden.

Een meisje met geheimen
Peter Kroesen van het stadsarchief Amsterdam: "Er kan van alles gebeurd zijn. Ze kan in de gracht zijn gevallen en verdronken, ze kan zijn weggelopen van huis of ze is ontvoerd."

Kroesen verdiepte zich in de mysterieuze verdwijning. Tijdens zijn zoektocht door oude politiedossiers leerde hij de 18-jarige Johanna, die door intimi 'Jopie' werd genoemd, een beetje kennen. "Volgens haar vader was zij een heel lief kind, opgeruimd en vrolijk, maar collega's noemden haar getroebleerd en licht ontvlambaar. Ze zou lesbisch zijn en avances maken naar meisjes op het werk, die daar niet van gediend waren. In die tijd was homoseksualiteit nog niet geaccepteerd. Jopie was een meisje met geheimen."

Enorme impact
De verdwijning van Johanna is groot nieuws. Niet veel eerder is er al een ander meisje zomaar verdwenen en de schrik zit er in Amsterdam en omstreken goed in. Helderzienden, waarzeggers en astrologen storten zich massaal op de zaak. Velen van hen denken te weten door wie Johanna is meegenomen en komen met een daderprofiel. Kroesen: "Het zijn wel altijd cliché omschrijvingen. Het zou gaan om een man van gemiddelde lengte en gemiddeld postuur, met dicht bij elkaar staande ogen en een onguur uiterlijk."

De zaak heeft een enorme impact: "De hele samenleving stond op zijn achterste benen. Er kwamen heel veel tips binnen, het leefde echt."

Toch is er geen spoor van Johanna. Tot een paar jaar later. In een sloot in Naarden worden in juten zakken de stoffelijke resten van drie meisjes gevonden. In een van de zakken zit ook een gouden ringetje dat wel heel erg lijkt op het ringetje dat Johanna om had, de dag dat ze verdween.

Cold Case
Toch kan zij niet geïdentificeerd worden. Of zij ten prooi is gevallen aan een lustmoordenaar of misschien wel een seriemoordenaar die het vooral op kinderen had voorzien, wordt nooit duidelijk. Toch is er nu, bijna tachtig jaar later, een heel klein sprankje hoop dat de zaak alsnog wordt opgelost. Een speciaal team van de politie is nog steeds op zoek.

Peter Kroesen: "Dat Cold Caseteam is er niet voor niets mee bezig, ik blijf hoop houden dat zij ooit gevonden wordt. Zolang er hoop is, moet je blijven zoeken."