1.7 ℃
Wethouder Hester van Buren (Financiën): “In deze Voorjaarsnota bouwen we samen verder aan de toekomst van de stad. We staan niet stil, maar kijken vooruit en willen een deel van de meevallers gebruiken om te doen wat nodig is voor de stad en de Amsterdammer. We willen extra geld beschikbaar stellen voor de fietsbrug over het IJ om Noord en de rest van de stad beter bereikbaar te maken. Duurzame energie voor de stad is een prioriteit. Ons elektriciteitsnet is in sommige delen van de stad nu al overbelast en als we niets doen, kan straks niet op alle plekken energie worden geleverd aan nieuwe woonwijken, scholen, ziekenhuizen en bedrijven. Door nu extra te investeren in de energietransitie willen we zorgen voor voldoende en betaalbare elektriciteit voor alle Amsterdammers, ondernemers en instellingen, nu en in de toekomst. Voor onze kinderen willen we een goede start met het beste onderwijs. Daarom investeren we ook in een lerarencampus op IJburg met daarin zo’n 80 betaalbare woningen voor leraren, om hen aan de stad en ons onderwijs te kunnen binden.”
Energie voor de stad
De energietransitie is een van de grootste opgaven waar de stad voor staat. Amsterdam wil niet langer van gas, olie en steenkool afhankelijk zijn. De laatste jaren is het elektriciteitsverbruik fors toegenomen. Om aan alle vraag naar elektriciteit te voldoen moet het Amsterdamse energienet in 2050 drie keer zoveel stroom vervoeren als nu. Om de energietransitie niet te vertragen en een stroominfarct nu en in de toekomst te voorkomen, zijn miljardeninvesteringen nodig, met terugverdientijden van tientallen jaren. Ook de gemeente zal forse investeringen moeten doen voor de energietransitie en het versterken van het elektriciteitsnetwerk. Om de uitvoering hiervan te versnellen is een gemeentelijke regie- en uitvoeringsorganisatie opgericht: Energie voor de stad. Bij de Begroting 2025 wordt een bestedingsvoorstel voor 50 miljoen euro extra inzet aan de gemeenteraad voorgelegd.
Brug over het IJ
Amsterdam groeit en is volop in ontwikkeling. Er komen veel nieuwe woningen en bedrijven bij aan de oostkant van de stad, maar ook in Noord. Dat betekent een forse toename van mensen die het IJ willen oversteken. Ponten alleen kunnen die groei in de toekomst niet aan. Toen er begin dit jaar geen metro’s naar Noord konden rijden en het aantal ponten beperkt was, werd eens te meer duidelijk hoe belangrijk een vaste verbinding over het IJ is om Noord en de rest van de stad bereikbaar te houden. Bij de Begroting 2024 is al 100 miljoen euro gereserveerd voor de Oostbrug. Het college wil haar aandeel in de aanleg van de brug met 120 miljoen euro verhogen. Een deel hiervan wordt gebruikt voor de aanleg van wegen naar de brug toe. Er zijn gesprekken gaande met onze partners over het resterende bedrag.
Lerarencampus
Ondanks de duizenden woningen die jaarlijks in Amsterdam worden gebouwd, is het woningtekort nog lang niet opgelost. Voor middengroepen zoals leraren is het moeilijk om een betaalbare woning in de stad te vinden. Het lerarentekort blijft mede daardoor onverminderd hoog. Dat vormt een bedreiging voor de kwaliteit van het Amsterdamse onderwijs en de kansengelijkheid van kinderen. Alle kinderen in Amsterdam verdienen goed onderwijs. Het college blijft zich daarom inzetten om het lerarentekort terug te dringen en stelt 15 miljoen euro beschikbaar voor de realisatie van een lerarencampus op IJburg, met 80 betaalbare woningen voor leraren.
Extra inzet op een schoner Amsterdam
Door de statiegeldproblematiek en een steeds drukker wordende stad is zwerfafval een groeiend probleem en een grote ergernis van veel Amsterdammers en bezoekers. Vooruitlopend op de Voorjaarsnota 2024 is daarom besloten om 4 miljoen euro te besteden aan extra reinigingsploegen en afval- en toezichthouders. Alleen het opruimen van afval is niet voldoende, er is ook extra inzet nodig om zwerfafval te voorkomen. Bij de Begroting 2025 wordt een aanpak van het zwerfafval en een investeringsvoorstel aan de gemeenteraad voorgelegd.
Sociaal verder bouwen
Het college gebruikt de meevallers uit de begroting van 2024 niet alleen voor een aantal urgente knelpunten en prioriteiten uit het coalitieakkoord, maar ze bouwt ook verder aan de sociale stad. Het college maakt 6 miljoen euro vrij voor Pantar, het sociaal-ontwikkelbedrijf van Amsterdam, om het ontstane tekort door hogere personeelskosten en verminderde flexibele inzet van medewerkers op te kunnen vangen. Het aantal ouderen in de stad groeit snel en daarom trekt het college de komende jaren extra geld uit voor ouderenzorg. Ook wordt het mbo-traineeship verlengd, een leerprogramma voor mbo-ers die net beginnen met werken. Zij krijgen binnen de gemeente de mogelijkheid om op verschillende functies ervaring op te doen. En het college maakt geld vrij voor toezicht en handhaving tijdens grote evenementen, om zo de veiligheid van bezoekers te vergoten.
Geld reserveren voor tegenvallers
De uitdagingen van de stad vragen om investeringen, maar ook om een wendbare begroting en een verantwoord financieel beleid. Ongeveer de helft van de gemeentelijke inkomsten komt van de rijksoverheid via de gemeentefondsuitkering. Het Rijk stapt dit jaar over op een nieuwe rekenmethode voor het gemeentefonds. Hoewel het ravijn daarmee niet is opgelost, ontvangen we vanaf 2026 wel meer geld. In 2025 krijgen gemeenten eerst nog te maken met een tegenvaller, omdat het Rijk het gemeentefonds eenmalig met 675 miljoen euro lager vaststelt. Vanwege deze tegenvaller en de risico’s die voortkomen uit onder meer de bezuinigingen op de jeugdzorg, reserveert het college het rekeningresultaat van 122 miljoen euro. Ook op basis van de bestuursopdracht Inzicht in geld, beleid en keuzes kan er – als dat nodig is – bijgestuurd worden.
Technische uitleg planning & control-cyclus:
De gemeenteraad besluit bij de Voorjaarsnota alleen over de wijzigingen in het lopende jaar. Besluiten over het meerjarig beeld (2025-2028) volgen bij de Begroting 2025.
Raadsbehandeling
De Voorjaarsnota 2024 wordt op 26/27 juni behandeld in de gemeenteraad, en daarvoor in de verschillende commissies.
