AMSTERDAM - De gemeente Amsterdam verzorgt ook in 2025 opvang voor ongedocumenteerden. De pilot van het Rijk, de landelijke vreemdelingen voorziening (LVV) stopt per 1-1-2025. Het nieuwe kabinet heeft in het Hoofdlijnenakkoord aangegeven deze vorm van opvang, begeleiding en zorg niet meer te financieren. De gemeente Amsterdam vindt de ondersteuning aan ongedocumenteerden noodzakelijk en gaat de opvang, begeleiding en de zorg in 2025 zelf financieren. In het najaar wordt onderzocht wat de scenario’s zijn na 2025. Naast de voortzetting van de opvang blijft de gemeente ook geld investeren in de hulp aan ongedocumenteerden die al langer in de stad verblijven.

Wethouder Rutger Groot Wassink (Opvang): “De opvang van ongedocumenteerden door middel van de LVV-pilot heeft gezorgd voor rust in de stad. De overlast door krakers is verdwenen, mensen worden humaan opgevangen en de deelnemers aan de LVV krijgen de tijd om aan hun toekomst te werken. Onderzoeken tonen aan dat er voor veel mensen nog perspectief is. Het is uitermate onverstandig dat de LVV-pilot wordt beëindigd, daarom zijn wij genoodzaakt om de opvang voor het komende jaar zelf te regelen.”

Landelijke Vreemdelingenvoorziening

De Landelijke Vreemdelingenvoorziening (LVV) is een pilot die uitgevoerd wordt in de steden Amsterdam, Groningen, Utrecht, Eindhoven en Rotterdam. Onderdeel van de LVV is een 24-uursopvang die van start is gegaan in 2019. In Amsterdam zijn er 500 opvangplekken. In totaal zijn er in de afgelopen jaren 1.062 mensen toegelaten tot de LVV-pilot Amsterdam. Van de herhaalde asielaanvragen die vanuit de pilot LVV Amsterdam zijn voorbereid en waarop is beslist door de IND, is 80 procent ingewilligd. Er zijn in totaal 778 mensen uitgestroomd en voor 271 mensen (35%) is een directe duurzame oplossing gerealiseerd op het gebied van terugkeer naar land van herkomst, doormigratie of rechtmatig verblijf in Nederland. De eindevaluatie van de LVV van onderzoeksbureau Regioplan (november, 2022) concludeert dat de LVV duidelijk bijdraagt aan oplossingen voor de problematiek rond ongedocumenteerden. Zo verbetert het welzijn van de deelnemers, leven er minder migranten op straat en is er een vermindering van de verstoring van openbare orde in de steden.

Effecten direct zichtbaar in de stad

Bij het stoppen van de pilot LVV zouden de effecten direct zichtbaar worden in de stad. Indien de opvang stopt en mensen zonder voorzieningen op straat komen te staan kan dit leiden tot verstoringen van de openbare orde en veiligheid. Ook worden er mogelijk weer panden gekraakt zoals enkele jaren geleden gebeurde met de vluchtelingengroep We Are Here. Tot nu toe droegen Rijk (9 miljoen euro) en gemeente (11 miljoen euro) bij aan de opvang van de groep ongedocumenteerden. Vanaf 2025 gaat de gemeente in totaal 13,5 miljoen euro beschikbaar stellen vanuit het gemeentelijke budget.

Brede ondersteuning ongedocumenteerden

Naast het doorzetten van de opvang van ongedocumenteerden blijft de gemeente Amsterdam zich ook inzetten voor de naar schatting 15.000-30.000 ongedocumenteerden die ook in de stad leven, maar geen gebruik maken van de vreemdelingenvoorziening. Zij zijn vaak al tientallen jaren in de stad en voorzien in hun onderhoud door zwart te werken in bijvoorbeeld de horeca of als huishoudelijke hulp. Omdat ongedocumenteerden geen papieren hebben, lopen ze een groot risico op uitbuiting en leven ze vaak in schrijnende omstandigheden. Er zijn vooral zorgen om de groeiende groep ouderen, die inmiddels zorg nodig heeft en niets heeft om op terug te vallen. Hier volgt een overzicht van de verschillende initiatieven vanuit de gemeente Amsterdam:

  • Om de informatievoorziening te verbeteren wordt in het najaar het Hushu House geopend in Amsterdam Zuidoost. Een steun- en informatiepunt waar ongedocumenteerden informatie en doorverwijzing krijgen naar de juiste hulp.
  • Verder worden ook de mogelijkheden voor een mbo-pilot onderzocht. Dit is in navolging van de Amsterdamse ‘pilot toegang tot hoger onderwijs’ die verlengd is met een jaar. Komend studiejaar starten dankzij deze pilot 10 ongedocumenteerde jongeren een studie aan het hoger onderwijs, waardoor deze jongeren aan hun toekomst kunnen blijven werken.
  • Volgend jaar is er drie miljoen euro beschikbaar gesteld voor voedsel en zorg voor ongedocumenteerden die buiten de LVV-opvang verblijven. Ongedocumenteerden kunnen bij hoge nood niet terugvallen op de voedselbank. Daarom zijn er in samenwerking met het Rode Kruis voedselinitiatieven voor ongedocumenteerden. Ongedocumenteerden hebben alleen recht op noodzakelijke medische zorg, in de praktijk lopen zij echter tegen veel problemen aan. In samenwerking met Dokters van de Wereld en Kruispost werken we aan goede toegang tot zorg om erge problemen te voorkomen.

  • Zeven verschillende projecten ontvangen voor dit jaar bijna 800.000 euro aan subsidie voor verschillende soorten ondersteuning.

    Zo zijn er bijdragen voor onder andere medische zorg, een app voor inzicht in eigen medische data, preventie, mondzorg en psychologische hulp. Maar ook hulp bij verwijzing naar (hulp)organisaties of een supportnetwerk, hulp voor slachtoffers van mensenhandel, juridische hulp voor ongedocumenteerde Surinamers en begeleiding van jongeren naar (vervolg)onderwijs.