Wethouder Marjolein Moorman (Armoede): "Stress rondom schulden belemmert jongeren in hun dagelijks leven. Ze vallen bijvoorbeeld eerder uit van een opleiding, werk of komen niet in aanmerking voor een huurwoning. De coronacrisis benadrukt dat de onregelmatige of onzekere inkomsten jongeren extra kwetsbaar maken als het gaat om schulden. Met 'Jongeren Schuldenvrije Start' willen we deze groep beter ondersteunen zodat ze eerder van hun schulden af zijn en tegelijkertijd kunnen werken aan hun toekomst."
Met de aanpak 'Jongeren Schuldenvrije Start' wil de gemeente meer jongeren helpen om schulden sneller op te lossen. Het oplossen van schulden bij jongeren is vaak lastig omdat het traject soms lang duurt en jongeren nog geen stabiel inkomen hebben. Met de nieuwe aanpak worden jongeren aan een coach gekoppeld met wie zij samen een begeleidingsplan maken. Jongeren werken twee jaar aan de doelen uit hun plan, zoals het vinden van werk of het volgen van een opleiding. Als een doel is behaald wordt een deel van de afbetaling kwijtgescholden.
Schuldeisers
De Kredietbank Amsterdam koopt de schulden bij schuldeisers af en zet het bedrag dat overblijft om in een sociale lening. Jongeren houden daarmee maar één schuldeiser over: de Kredietbank Amsterdam. Schuldeisers gaan bij jongeren minder snel akkoord met een saneringsvoorstel omdat ze verwachten dat de afloscapaciteit nog toeneemt als jongeren (meer) gaan werken en hun inkomen verhogen. Hierdoor lopen de schulden op en zitten veel jongeren jaren vast aan een oplopende schuld zonder dat er een oplossing komt. Om schuldeisers over de streep te trekken legt de gemeente 750 euro bij.
Uitkomsten van de tussenevaluatie
- Zo snel mogelijk van je schulden af zijn blijkt de belangrijkste drijfveer voor jongeren te zijn om mee te doen aan het traject. De jongeren geven aan dat ze pas verder kunnen met hun leven als hun schulden zijn opgelost. Het JSS-traject geeft hen het gevoel dat het mogelijk is om hun schulden daadwerkelijk op te lossen.
- Jongeren worden begeleid in het formuleren van concrete en haalbare doelen en behalen van die doelen. Ze ervaren het als motiverend dat het behalen van de mijlpalen wordt beloond met het kwijtschelden van een deel van de afbetaling.
- Jongeren ervaren minder stress van schulden door het JSS-traject. Een jongere zegt weer 'rust' in haar hoofd te hebben en daardoor weer aan andere dingen te kunnen denken.
De tussenevaluatie is gebaseerd op een kwantitatieve analyse en kwalitatief onderzoek aan de hand van interviews met jongeren, jongerenadviseurs en schuldhulpverleners.
Verantwoordelijkheid bij achttienjarige leeftijd
Dat jongeren kwetsbaar zijn ziet de gemeente ook bij de overgang naar volwassenheid. Vanaf hun achttiende zijn ze verantwoordelijk voor hun eigen financiën. Een moment waar een groot gedeelte van de schulden bij jongeren ontstaat door het niet betalen van de zorgverzekering of een telefoonabonnement. Een verkeerde beslissing of gebrek aan kennis kan grote gevolgen hebben. De gemeente Amsterdam verhoogt daarom het aantal lessen 'financiële educatie' op het VO en zet extra in op communicatie naar jongeren die achttien worden. Sinds januari 2021 krijgen alle jongeren die achttien jaar worden een verjaardagskaart met een handig overzicht van zaken waaraan ze moeten denken als ze volwassen worden. Ouders ontvangen vanaf deze maand ook een brief met tips en informatie over de financiële veranderingen wanneer hun kind achttien wordt.