AMSTERDAM - Burgemeester Femke Halsema bood vandaag tijdens Jom Hasjoa, de jaarlijkse herdenking van de Holocaust, excuses aan voor de rol van gemeente Amsterdam bij de Jodenvervolging in de Tweede Wereldoorlog. Ook kondigde ze aan dat er 25 miljoen euro beschikbaar komt om te investeren in de toekomst van Joods leven in de stad.


Burgemeester Halsema: "De Amsterdamse overheid was, toen het erop aankwam, niet heldhaftig, niet vastberaden en niet barmhartig. En heeft haar Joodse inwoners gruwelijk in de steek gelaten. Namens het stadsbestuur bied ik hiervoor excuses aan. De geschiedenis kan niet ongedaan worden gemaakt. Het is onze plicht om de herinnering aan alle slachtoffers van de Sjoa levend te houden."


Het is dit jaar 80 jaar geleden dat de Tweede Wereldoorlog eindigde. In de oorlog werd in alle lagen van de gemeente actief meegewerkt met de bezetter: van stadsbestuurders tot gemeenteambtenaren die in kaart brachten op welke plekken Joodse Amsterdammers woonden, tot Amsterdamse gemeentepolitie die meewerkte aan deportaties, waarvoor de gemeente ook trams beschikbaar stelde. Van de bijna 80.000 Amsterdamse Joden werden er ruim 60.000 vermoord. Na de Holocaust was er van Joods leven in Mokum weinig meer over. De overlevenden werden na de oorlog door het stadsbestuur kil en hardvochtig behandeld.


Het college van B en W stelt 25 miljoen euro beschikbaar om te investeren in de toekomst van Joods leven in de stad. Daarvoor wordt een commissie ingesteld die het college zal adviseren over de kaders en voorwaarden voor het uitgeven van deze middelen. Oud-minister Jet Bussemaker is benoemd als voorzitter van de commissie; andere leden zijn Bart Wallet, Boaz Cahn, Dienke Hondius, Sharon Kijl en Bertien Minco.


In samenspraak met GVB en NS zal de gemeente in de toekomst ook Stolperschwellen laten plaatsen nabij het Muiderpoortstation en op het Stationsplein. Stolperschwellen zijn ‘struikeldrempels’ met een messing bovenlaag die herinneren aan de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Via het Centraal Station en het Muiderpoortstation zijn tijdens de Tweede Wereldoorlog de meeste Holocaustslachtoffers weggevoerd. Ook zal er een Stolperschwelle worden geplaatst op het Jonas Daniel Meijerplein. Daar vonden op 23 en 24 februari 1941 de eerste grote razzia’s plaats, die aanleiding waren voor de Februaristaking. De Stoperschwelle wordt geplaatst om deze aanleiding meer te benadrukken.