AMSTERDAM - De veiligheidscijfers over 2021 zijn bekend. In Amsterdam daalde het aantal geregistreerde misdrijven met 9 procent. De georganiseerde drugscriminaliteit en de aantrekkingskracht daarvan op jongeren blijft een groot probleem.

De grootste veiligheidsdreiging in Amsterdam is de drugsgerelateerde criminaliteit en daaraan verbonden ondermijning. Amsterdam is een belangrijk knooppunt in de internationale cocaïnehandel, met een criminele top die zich op zorgelijke schaal bezighoudt met drugs en witwassen. De enorme winst wordt gebruikt om posities in de ‘bovenwereld’ te bemachtigen. Met het criminele geld kopen de misdadigers onderdelen van de gewone economie, zoals huizen en winkels. In wijken in de stad ontstaan daardoor parallelle samenlevingen. Voor de experts is het lastig om de verdienmodellen te doorgronden en te ontmantelen.

Peter R. de Vries

Criminelen werden de afgelopen jaren meedogenlozer. Moordopdrachten komen niet alleen voort uit zakelijke motieven. Het gaat ook om het nemen van wraak, het tonen van macht en het inboezemen van angst. Het schokkendste voorbeeld van de afgelopen tijd is de moord op Peter R. de Vries in juli 2021. Tegelijkertijd laat het grote aantal aanhoudingen en de verschillende strafzaken nu zien dat de overheid een antwoord heeft op de schijnbare onaantastbaarheid van de grootste criminelen.

Straatdealers

Een van de ernstigste gevolgen van de drugshandel is dat veel jongeren aangetrokken worden door de misdaad. In de stad zijn duizenden straatdealers actief. De massaliteit van de handel leidt vrijwel dagelijks tot wapengeweld, bedreigingen, aanslagen op bedrijven, personen en woningen. Daardoor hebben we te maken met maatschappelijke ontwrichting van onze wijken. Politiemedewerkers zien niet alleen een verjonging maar ook een verharding onder de jeugd waarmee zij in aanraking komen. De overheid doet er alles aan om jongeren buiten de criminaliteit te houden en ze een goede toekomst te bieden. Dit doet de gemeente onder andere met het programma Weerbaar Amsterdam.

Wapens

Wapengebruik en wapenbezit komen onder jongeren te vaak voor. De beschikbaarheid van vuurwapens in Amsterdamse wijken is zorgelijk, hoewel steekwapens meer gebruikt worden. Vorig jaar deden we een proef met gerichte wapencontroles. Die is succesvol verlopen en wordt met aanpassingen vervolgd.

Overvallen

Vorig jaar daalde het aantal geregistreerde misdrijven, maar opvallend genoeg is het aantal overvallen gelijk gebleven. Landelijk is wel een daling te zien. Zowel in 2020 als in 2021 werden in Amsterdam 170 overvallen gepleegd. Na een golf van overvallen op telecomwinkels door vooral jonge daders, besloten een aantal providers hun voorraad smartphones uit de winkels te halen. De gemeente en de politie namen maatregelen, zoals verscherpt toezicht.

Coronapandemie

Het Trendbeeld 2022 van de politie noemt 3 ontwikkelingen: de coronapandemie, het toenemen van tegenstellingen en spanningen in de samenleving en een afnemend vertrouwen in de overheid. De coronapandemie gaf polarisatie een impuls en een voedingsbodem. Het wij/zij denken nam toe. Mensen zijn voor of tegen de coronamaatregelen. Dit wakkert het wantrouwen naar de overheid en de wetenschap aan. Mensen staan vaker tegenover elkaar. Het meest zichtbaar waren de demonstraties tegen de coronamaatregelen.

Oekraïne

De oorlog in Oekraïne houdt aan. Het Russische leger spaart geen burgerdoelen. Elke dag komen er Oekraïners aan in Amsterdam. Zij zijn ontheemd en vol zorgen over de toekomst. De gemeente en de politie letten scherp op tekenen van mensenhandel en uitbuiting.

Gebrek aan capaciteit

De driehoek – de burgemeester, de hoofdcommissaris en de hoofdofficier van justitie – blijven bij het Rijk aandacht vragen voor de capaciteitsproblemen bij de politie en het Openbaar Ministerie. Voor de politie is het gebrek aan capaciteit nu het grootste probleem. De krapte heeft gevolgen voor het dagelijks werk. De burgemeester pleit voor een hogere financiering voor de programma’s op het gebied van preventie en zorg.

Veiligheid is een basisvoorwaarde

Veiligheid is een basisvoorwaarde voor een aantrekkelijke en leefbare stad. Elke dag werken de politie, de gemeente en het OM daar hard aan. De Amsterdamse driehoek gaat verder op de ingeslagen weg en pakt de drugscriminaliteit aan, van jonge dealer tot grote drugsbaas. Dat vereist uithoudingsvermogen en geduld. De driehoek blijft zoeken naar nieuwe mogelijkheden om de stad veiliger te maken en koestert de bewezen successen tot nu toe.