AMSTERDAM - Het aantal Amsterdammers met mentale klachten, zoals stress en sombere gevoelens, moet in tien jaar tijd met tien procent zijn gedaald. Dat staat in het plan van aanpak Amsterdam Mentaal Gezond, dat het college van burgemeester en wethouders vandaag presenteert. Het plan richt zich op alle Amsterdammers, omdat iedereen te maken kan krijgen met mentale klachten. Wel is er extra aandacht voor jongeren, Amsterdammers met een migratieachtergrond en werkgevers en ondernemers.


Wethouder Simone Kukenheim (zorg): “Mentale gezondheid raakt ons allemaal. De laatste jaren staat onze mentale gezondheid steeds meer onder druk: om te presteren, er goed uit te zien, fijn te wonen. De coronacrisis doet daar een schepje bovenop: mensen zijn angstig over hun gezondheid en die van hun naasten, ouderen en studenten voelen zich eenzaam of verloren, ondernemers maken zich grote zorgen over het voortbestaan van hun bedrijf. Dat heeft niet alleen impact op de betrokkene maar ook op diens omgeving. Helaas groeit het aantal mensen dat hiermee te maken krijgt. Met Amsterdam Mentaal Gezond willen we deze stijging een halt toeroepen en zelfs met tien procent verminderen in tien jaar tijd. Dat is ambitieus maar broodnodig voor de hele stad. Als je goed in je vel zit en tegen een stootje kunt, lukt het beter om pittige tijden het hoofd te bieden. Daarom bieden we alle Amsterdammers ondersteuning waarmee zij hun eigen mentale gezondheid of die van hun naasten kunnen verbeteren.”

Volgens de meest recente, vierjaarlijkse gezondheidsmonitor (2016) kampt 41 procent van de volwassen Amsterdammers en 44 procent van de Amsterdamse jongvolwassenen met matige mentale problemen, zoals slapeloosheid, stress tot depressieve gevoelens. Uit recent onderzoek van het Trimbos instituut blijkt dat vrijwel iedereen in meer of mindere mate geraakt wordt door de coronacrisis. Amsterdammers die een steuntje in de rug kunnen gebruiken, kunnen direct gebruik maken van het gratis en preventieve aanbod van onder andere de zorgaanbieders in de stad via de website www.corona.thriveamsterdam.nl. De tools zijn laagdrempelig: mensen kunnen er gelijk thuis mee aan de slag. Daarnaast worden er online en fysieke bijeenkomsten georganiseerd waarbij de persoonlijke verhalen van Amsterdammers centraal staan.

Vroeg investeren in de mentale weerbaarheid van jongeren kan ergere klachten voorkomen. Eerder dit jaar startte de gemeente daarom met haar partners de campagne ‘Op ’t eerste gezicht’ over mentale gezondheid van Amsterdammers tussen de 18 en 35 jaar. De komende periode komen er, in samenwerking met @ease, vijf extra locaties in Amsterdam waar jongeren laagdrempelig, anoniem en gratis terecht kunnen voor een gesprek. Het is belangrijk dat professionals die met jongeren werken goed zijn toegerust om een gesprek te voeren over mentale gezondheid. Daarom kunnen zich jaarlijks honderd jongerenwerkers opgeven voor cursussen zoals Mental Health First Aid, een soort EHBO-training bij psychische problemen. Decanen in het middelbaar en hoger onderwijs krijgen een training over gespreksvoering over mentale gezondheid bij scholieren en studenten. Daarnaast kunnen tenminste dertig middelbare en hogescholen jaarlijks een programma volgen dat zich richt op het vergroten van mentale gezondheid.

Naast jongeren is er in de aanpak extra aandacht voor Amsterdammers met een migratieachtergrond. Het is belangrijk dat de zorg cultuursensitief is en het preventieve aanbod goed aansluit bij de doelgroep. Dit wordt nader in kaart gebracht. Zij hebben gemiddeld vaak mentale problemen, doen minder mee met activiteiten en zijn ondervertegenwoordigd in de zorg. Daarom focust het college voor deze groep op het inlopen van de gezondheidsachterstanden, onder andere door in kaart te laten brengen of het preventieaanbod aansluit bij deze doelgroep en het zo nodig meer cultuursensitief te maken. Voor honderd personen uit de meest kwetsbare buurten van Amsterdam wordt er een Amsterdamse, cultuursensitieve training mentale gezondheid ontwikkeld. Ook breidt de gemeente het aanbod uit dat zich richt op expressie van mentale klachten en/of vergroten van mentaal welzijn door middel van sport en kunst.

Het thema mentale gezondheid moet ook in de werkomgeving structureel op de agenda komen. Zo komt er ondersteuning en advies voor werkgevers en opleidingscentra over corona-, stress- en werkdrukvraagstukken. Er wordt een training ontwikkeld die zich richt op mentale gezondheid en werkgeluk van medewerkers in coronatijd. De training start in de gemeentelijke organisatie. Daarnaast komt er een social mediacampagne om mentale gezondheid van werknemers onder de aandacht te brengen.

Het plan Amsterdam Mentaal Gezond is onderdeel van Thrive Amsterdam, een brede beweging waarvan wethouder Kukenheim sinds 2018 de aanjager is. Amsterdam maakt deel uit van een internationaal netwerk van steden die aan de slag zijn met Thrive. Thrive is Engels voor opbloeien en staat daarmee voor het doel om Amsterdam een stad te laten zijn waar Amsterdammers zich mentaal prettig voelen en floreren. De gemeente trekt in deze beweging samen op met diverse zorgpartijen, waaronder de GGZ-organisaties, Cliëntenbelang Amsterdam, de samenwerkingsverbanden ELAA en SIGRA, Amsterdam UMC, Zilveren Kruis en ervarings- en onderzoeksdeskundigen. Daarnaast is mentale gezondheid een belangrijk speerpunt in de stadsbrede aanpak Amsterdam Vitaal & Gezond, waarin het college samenwerkt met Zilveren Kruis, zorgaanbieders en cliëntenorganisaties aan een gezonde weerbare stad met gelijke kansen op goede gezondheid voor alle Amsterdammers.