AMSTERDAM - Drie mannen zijn door de rechtbank Midden-Nederland veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf. De mannen waren leiders van een criminele organisatie die zich tegen betaling bezighield met het plegen van liquidaties. In 2017 vielen hierbij 5 dodelijke slachtoffers. De rechtbank veroordeelt veertien andere verdachten in het Eris-onderzoek tot celstraffen variërend van 1 tot 30 jaar. Twee mannen zijn vrijgesproken.


Onderzoek Eris

In juli 2017 werd bij het station in Breukelen een man doodgeschoten. De politie kwam al snel op het spoor van een verdachte die later in Spanje werd aangehouden. Justitie sloot met hem in november 2018 een zogenoemde kroongetuige-overeenkomst. Hij verklaarde over onder meer liquidaties die eerder in 2017 waren gepleegd. Door die verklaringen ontstond een goed beeld van de groep personen die zich bezig leek te houden met het plegen van liquidaties en feiten die daarmee verband houden. Op 21 november 2018 verrichtte de politie veel aanhoudingen in onderzoek Eris en werd een groot aantal gegevensdragers in beslag genomen. Uiteindelijk gaat het om 21 verdachten die volgens het Openbaar Ministerie al dan niet in wisselende samenstelling betrokken zijn geweest bij één of meerdere liquidaties, pogingen daartoe of voorbereiding daarvan. De zaken van twee van hen zijn door andere rechters van deze rechtbank behandeld. De uitspraak in hun zaken vindt donderdag 7 juli plaats.


Liquidaties als verdienmodel

De hoofdverdachte in onderzoek Eris is een 52-jarige man die als leider van de criminele organisatie meerdere liquidaties heeft georganiseerd. Hij had hiervoor de beschikking over meerdere uitvoerders, onder wie leden van motorclub Caloh Wagoh. Hij communiceerde met hen via PGP-berichten en maakte zelf foto’s en video’s van deze gesprekken en sloeg die op. Uiteindelijk trof de politie duizenden berichten aan op de gegevensdragers, zoals harde schijven en telefoons, die met name bij deze hoofdverdachte in beslag zijn genomen. De inhoud van deze berichten bevestigen de verklaring van de kroongetuige dat de hoofdverdachte degene was die zich bedrijfsmatig bezighield met liquidaties. Uit de PGP-gesprekken komt naar voren dat hij nauw samenwerkte met een 39-jarige Amsterdammer en een 37-jarige man uit Nieuwegein. Dit tweetal gaf de moordopdrachten door en zorgde voor vluchtauto’s, wapens en lokkers. Volgens de rechtbank ontstaat uit de berichten een schokkend beeld van een organisatie die zich fulltime bezighield met het plegen van liquidaties. De drie leiders van de organisatie spreken in de berichten gewetenloos over andere mensenlevens die in hun ogen kennelijk niets waard waren. Gelet op de hoeveelheid liquidaties en voorbereidingen daarvoor is volgens de rechtbank voor deze drie verdachten een levenslange gevangenisstraf de enige passende straf.


Langdurige gevangenisstraffen

Het Openbaar Ministerie had ook in de zaken van twee andere verdachten een levenslange gevangenisstraf geëist, maar de rechtbank gaat daar niet in mee. Zo komt de rechtbank in de zaken van een 74-jarige man uit Mijdrecht en een 35-jarige man uit Bergschenhoek tot de conclusie dat niet alle tenlastegelegde feiten bewezen kunnen worden. De rechtbank legt de man uit Mijdrecht een celstraf op van 6 jaar en 9 maanden. De man uit Bergschenhoek is veroordeeld tot 30 jaar cel. Twaalf andere verdachten in het onderzoek Eris zijn door de rechtbank veroordeeld tot celstraffen variërend van 1 tot 30 jaar. Een groot deel van deze verdachten was als lid van de criminele organisatie betrokken bij het voorbereiden en/of uitvoeren van liquidaties. Eén van hen is de kroongetuige. Bij het bepalen van zijn straf betrekt de rechtbank dat hij als kroongetuige een afspraak heeft gemaakt met het Openbaar Ministerie over de te eisen straf. Het OM zou zonder deze afspraak 20 jaar tegen hem hebben geëist. Maar omdat zijn verklaringen zo belangrijk zijn geweest voor het onderzoek Eris, resulteerde dit als beloning in een strafeis van 10 jaar. De rechtbank legt deze straf ook aan hem op.